“Şəki-İpək” ASC yeni inkişaf mərhələsində: nəticələr ürəkaçandır

Paylaşılma tarixi: Jan 12, 2018 2:34:27 AM

Nizami Qəribov: Barama istehsalı 600-700 tona çatdıqda müəssisədə ikinövbəli iş rejiminə keçmək lazım gələcək

Şəki, 25 dekabr, Mustafa Dadaşov, AZƏRTAC

Prezident İlham Əliyevin birbaşa diqqət və qayğısı sayəsində son illər ölkəmizdə kənd təsərrüfatının ənənəvi sahələrindən olan baramaçılığın inkişaf etdirilməsi və ipəkçiliyin müasir infrastrukturunun yaradılması istiqamətində həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlər şimal-qərb bölgəsinin ən iri sənaye müəssisələrindən olan “Şəki-İpək” ASC-nin fəaliyyətini xeyli dərəcədə canlandırıb. Uzun illər fasilədən sonra 2016-cı ildə respublikamızda 71 ton yaş baramanın istehsal edilməsi nəticəsində müəssisənin xammala olan tələbatı qismən də olsa ödənilmiş, əsas istehsal sahələrinin fəaliyyəti bir neçə aylıq bərpa olunmuşdu. 2017-ci ildə isə yaş barama istehsalının əvvəlki illə müqayisədə bir neçə dəfə artaraq 244 tona çatması müəssisənin fəaliyyətinin əsaslı şəkildə yaxşılaşması ilə nəticələnib.

“Şəki-İpək” ASC-nin İdarə Heyətinin sədri Nizami Qəribov AZƏRTAC-ın bölgə müxbirinə müsahibəsində müəssisənin fəaliyyəti və gələcək planlar barədə danışıb.

- Nizami müəllim, vaxtilə 7 minə yaxın işçinin çalışdığı “Şəki-İpək” ASC-nin fəaliyyətində ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəlində ciddi tənəzzül başladı. Bunun əsas səbəbi nə idi?

- İpəkçilik Azərbaycanda çox qədim tarixə malik sahədir. Orta əsrlərdə Azərbaycan Yaxın və Orta Şərqin ən böyük ipək istehsalçısı və toxuculuq mərkəzlərindən biri hesab olunurdu. Ötən əsrin 70-80-ci illərində Azərbaycanda, o cümlədən Şəkidə ipəkçiliyin inkişafı xüsusilə geniş vüsət almışdı. Şəki öz ipəyi ilə bütün dünyada məşhurlaşmışdı. Həmin illərdə respublikamızda ildə 5-6 min ton yaş barama və 350-400 ton xam ipək istehsal olunur, 10 milyonlarla kvadratmetr müxtəlif çeşidli ipək parça toxunurdu. İpəkqurdunun bəslənməsi və barama istehsalı ilə 150 mindən çox kəndli ailəsi məşğul olurdu. Azərbaycan barama istehsalına görə keçmiş sovetlər birliyində Özbəkistandan sonra ikinci, istehsal olunan ipəyin keyfiyyətinə görə isə birinci yeri tuturdu. Həmin dövrlər “Şəki-İpək” Kombinatı SSRİ-nin 75 müəssisəsinə ipək parça, 84 müəssisəsinə isə ipək sap göndərirdi. Şəki ipəyindən hazırlanan parçalar Yaponiya, İsveçrə, İtaliya və digər xarici ölkələrə ixrac olunurdu.

Sovetlər birliyinin dağılması, iqtisadi əlaqələrin qırılması nəticəsində bir çox sahələr kimi, ipəkçilik sahəsində də tənəzzül baş verdi. 1500 illik tarixi olan Azərbaycan ipəkçiliyi məhv olmaq təhlükəsi ilə qarşılaşdı. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin ikinci dəfə hakimiyyətə qayıdışından sonra isə Azərbaycanda digər sahələr kimi, ipəkçiliyə olan münasibət də kökündən dəyişdi, ipək sənayesinin bərpası istiqamətində zəruri işlər görüldü. Ulu Öndərin 2002-ci ildə Şəkidə olarkən İpək Kombinatının fəaliyyəti ilə maraqlanması və onun bilavasitə tapşırığı, imzaladığı sərəncamla həmin il kombinatın fəaliyyətinin bərpasına kömək məqsədilə dövlət büdcəsindən vəsaitin ayrılması nəticəsində müəssisə yenidən işə salındı.

- Hazırda Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı həyata keçirilən tədbirlər çərçivəsində digər sahələrlə yanaşı, qədim ənənələrə malik ipəkçiliyin dirçəldilməsi də Prezident İlham Əliyev tərəfindən prioritet vəzifələrdən biri kimi müəyyən edilib. Baramaçılığın, ipəkçiliyin inkişafına dövlət tərəfindən yüksək diqqət və qayğı göstərilir. Həyata keçirilən tədbirlər müəssisənin fəaliyyətinə necə təsir göstərib?

- İpəkçiliyin inkişafı təbii ki, ilk növbədə, zəruri xammal bazasından asılıdır. Əvvəlki illərdə respublikamızda barama istehsalının kəskin şəkildə azalması səhmdar cəmiyyətin normal fəaliyyətinə də ciddi təsir göstərib. Müəssisənin xammala olan tələbatını ödəmək üçün əvvəllər Özbəkistan və İrandan quru barama satın alınaraq ölkəmizə gətirilirdi. Sonralar xaricdən xammal gətirmək ümumiyyətlə, mümkün olmadı.

Məhz Prezident İlham Əliyevin birbaşa diqqət və qayğısı sayəsində bu problem artıq öz həllini tapıb. Dövlətimizin başçısının regionların mövcud iqtisadi potensialından daha səmərəli istifadə olunması, kənd təsərrüfatının ənənəvi sahələrinin, o cümlədən baramaçılığın inkişaf etdirilməsi ilə bağlı verdiyi tapşırıqlardan sonra son iki-üç ildə respublikamızda ipəkçiliyin müasir infrastrukturunun yaradılması istiqamətində zəruri tədbirlərin həyata keçirilməsinə başlanılıb. Nəticə göz qabağındadır. Ötən il Azərbaycanda 2007-ci ildən bəri ilk dəfə olaraq 71 ton yaş barama istehsal olunub. 2017-ci ildə isə respublikanın 30 rayonu üzrə 244,8 ton yaş barama istehsal olunaraq “Şəki-İpək” ASC-yə təhvil verilib.